لامینار فلو

آنچه تاکنون در مبحث تهویه مطبوع در بیمارستان در خصوص اتاق عمل  مطرح بوده است جلوگیری از انتشار آلاینده های میکروبی و پاتوژن بوده است.
یکی از عوامل گسترش آلودگی های ریز ذرات بوسیله دستگاه های تهویه مطبوع با سیال عامل هوا مانند چیلر و مینی چیلر، هواسازDX، داکت اسپیلت می باشد از آنجا که در اتاق های جراحی، اتاق های ایزوله وجود این دستگاه ها اجتناب ناپذیر است.
پس نیاز به مطالعه و پژوهش دقیق تر و کامل تری درباره چگونگی گردش هوا در بیمارستان هستیم.
اولین عامل تعیین سرعت هوا می باشد که پس از بررسی های لازم ایجاد جریان آرام با سرعت پایین عامل مهمی در کنترل آلاینده ها و پخش ذرات می باشد.

لامینار فلو چیست؟

لامینار فلو نسل جدیدی از تجهیزات تهویه مطبوع می باشد که با کاهش سرعت هوا با کمترین افت فشار دارای بیشترین مقدار تمیزی می باشد.
لامینارفلو نیاز بسیاری از فضا های درمانی حال حاضر می باشد همچنین در تهویه مطبوع طراحی نوع اگزاست فن و تخلیه هوای فضای درمانی با توجه به وجود لامینارفلو و افزایش کلاس تمیزی فضا ضروری است.
در این مقاله سعی می شود که به بررسی سیستم های تهویه مطبوع اتاق عمل و طراحی لامینارفلو به صورت تئوری و چگونگی پخش ذرات بسیار میکرونی و تاثیر جریان آرام خروجی از لامینار فلو یادآور الزام وجود تجهیز در راستای ارتقا کیفیت بهره برداری باشیم.
ابتدا نگاهی به طراحی سیستم های تهویه مطبوع بر فضای اتاق عمل و نقش آن در بیمارستان می اندازیم.
مهم ترین و اصلی ترین بخش در بیمارستان (اتاق عمل ) تهویه مطبوع است و در همه ی بیمارستان ها شاهد کار اکیپ های بنایی و تاسیساتی هستیم.
اهمیت و حساسیت بحث تهویه مطبوع در بیمارستان ها سبب شده است که طراحی تهویه مطبوع از پیچیدگی خاصی برخوردار باشد . از طرفی بحث درمان بیمار در کنار ایجاد شرایط آسایش انسان ها نیز از نکات اساسی در طراحی سیستم های تهویه مطبوع (هواساز هایژنیک، لامینار فلو) در بیمارستان است.
سیستم پیشنهادی جهت سرمایش و گرمایش اتاق عمل ها،  ریکاوری، اتاق های زایمان،جراحی نوزادان و بخش های مراقبت های ویژه ICU و CCU و سایر فضا های حساس استفاده از هواساز هایژنیک است.

منطقه اصلی در اتاق عمل :

این منطقه را ناحیه ضدعفونی شده یا ناحیه خط قرمز می گویند.
همه چیز در این منطقه بایستی ضدعفونی شده یا به عبارتی استریل شده باشد.
کلیه اقلام، تجهیزات پزشکی و غیر پزشکی پرسنل، بیماران حتی سطوح و دیوار ها و کف وسقف در این منطقه حتی الامکان دارای هواساز هایژنیک به صورت مستقل از دیگر فضاهای بیمارستان که این هواساز مجهز به فیلتر های مختلف به خصوص فیلتر هپا خواهند بود.
در طراحی این فضا بیشترین نقش مربوط به امور تهویه مطبوع می باشد.
الزامات تهویه مطبوع در بالای سقف کاذب (شبکه گاز های طبی ،کانال هواساز ،شبکه هدایت گاز ها و بو های اتاق عمل به خارج یا اگزاست فن، شبکه برق روشنایی، فضای مورد نیاز نصب پلیت چراغ سیالیکتیک) که معمولا در وسط لامینار فلو باکس نصب می شود.

معرفی تجهیزات لامینارفلو:

لامینار فلو مهم ترین وظیفه آن آرام کننده جریان هوای است که از هواساز هایژنیک ویا هواساز به همراه حفظ یا تقویت کلاس تمیزی فضا می باشد از دو قسمت کلی ساخته شده است. باکس یا جعبه ای که هوا را آرام و سرعت آن را کاهش داده و همچنین ارتباط بین ورود هوای تازه به دستگاه از طریق کانال های عبوری را برقرار نموده و قسمت دوم که صفحه یا دریچه غیر مکشی از یک لایه آرام کننده جریان با جنس استیل و عاری از آلودگی بوده که بتواند هر دو وظیفه را تکمیل نماید.
لامینار فلو باکس یک لایه فیلتر هپا در بخش میانی این دو قسمت و در داخل فضای لامینارفلو در یک سطح مشخص قرار دارد.
لامینارفلو علاوه بر برقراری ارتباط بین هوای ورودی از کانالهای هواساز هایژنیک به داخل لامینار فلو باید طوری طراحی گردد که امکان ورود هیچ هوای دیگری از فضای داخلی سقف کاذب یا از داخل اتاق وجود نداشته باشد. اما برای طراحی لامینار فلو که در اتاق های عمل کاربرد داشته باشد.
لامینارفلو بهتر است به طور افقی و مستقیم بالای سر بیمار در مرکز هندسی اتاق عمل نصب شود تا بهترین راندمان را داشته باشد و از طرفی در مرکز اتاق عمل وجود چراغ سیالیکتیک ضروری است بنابراین لامینارفلو بایستی فضایی را برای نصب چراغ به سقف در مرکز خود پیش بینی نماید که موضوع مهمی می باشد.
در لامینار فلو باکس بایستی حتما از سنسور(سوییچ) اختلاف فشار برای اطلاع از تمیزی یا آگاهی نیاز به تعویض فیلترهپا استفاده کرد.
همچنین برخی نمونه های لامینارفلو آریا تهویه به انواع چراغ های روشنایی قابل استفاده در اتاق عمل یا اتاق تمیز مجهز هستند نرخ افت فشار معمولی لامینار فلوباکس در حالت تمیزی فیلتر حدود 300 پاسکال و در زمان تعویض تا حدود 450 پاسکال می باشد که غالب آن مربوط به فیلتر هپا می باشد.
پس از بررسی و بیان نتایج مثبت استفاده از لامینار فلو حال نوبت به بررسی و امکان سنجی مجهز نمودن مراکز فاقد لامینار فلو می باشد. با فرض اینکه در اتاق عمل مورد بررسی از هواساز هوای تازه صد درصدی استفاده می شود در واقع از نظر تهویه مطبوع با سه حالت کلی زیر مواجهیم :
1.پس از بررسی دستگاه هواساز و بعلت تجهیز هواساز هایژنیک به فیلتر هپا یا مشابه مشکل افزایش افت فشار ناشی از تجهیز لامینار فلو بوجود نخواهد آمد و نیازی به تغییر در سیستم وجود ندارد.پیشنهاد میشود با جابجایی فیلتر هپا به داخل لامینار فلو و در آخرین مکان نزدیک به اتاق عمل از کیفیت تمیزی و بهره وری بالاتری برخوردار گردد. 
2.عدم استفاده از فیلتر هپا در وضعیت موجود بوده که در این صورت بایستی اضافه افت فشار فیلتراسیون دستگاه را رعایت نمود.
3.حالت دیگر که ممکن است کمتر اتفاق بیفتد این است که نیاز به دستگاه لامینار فلو محسوس است و استفاده از آن کاملا پیشنهاد می گردد ولی به دلیل تغییر کلاس تمیزی و تغییر مدل فیلتراسیون بهر دلیلی افت فشار قابل توجهی به سیستم وارد نمی گردد  و نیازی به تغییر در سیستم هواساز و تهویه مطبوع وابسته حس نمی شود.
لامینار فلو باکس یک تجهیز ایده آل جهت افزایش سطح تمیزی و رعایت سرعت خروجی هوا می باشد که جریان آرام بدست آمده بیشترین میزان خروجی ذرات آلوده را با کمترین میزان تعویض ساعت و هوای ورودی نتیجه می دهد.
توصیه اکید می گردد با توجه به نیاز به تجهیز مراکز درمانی به لامینار فلو و هواساز هایژنیک در مبحث الزامات مرجع بیمارستان ایمن از حالت توصیه به استفاده به سمت الزام  به استفاده تصحیح گردد.